Audyt w fundacji rodzinnej jest kluczowy dla zapewnienia przejrzystości i skutecznego zarządzania jej finansami. Taki audyt, ze względu na strukturę fundacji rodzinnej, wymaga szczególnych umiejętności i doświadczenia, aby zapewnić pełną zgodność z przepisami i najlepszymi praktykami rachunkowości.
W niniejszym artykule omawiamy m.in. jak często powinien być przeprowadzany audyt w fundacji rodzinnej, jaki jest jego zakres oraz kto może go przeprowadzić. Zapraszamy do lektury.
Spis treści
- Ustawa o fundacji rodzinnej
- Kto może przeprowadzić audyt w fundacji rodzinnej?
- Wymagania dotyczące audytorów fundacji rodzinnej
- Zakres audytu
- Jak często należy przeprowadzać audyt w fundacji rodzinnej?
- Do czego uprawnieni są audytorzy fundacji rodzinnej?
- Raport z audytu
- Podsumowanie
Ustawa o fundacji rodzinnej
Ustawa z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej wejdzie w życie już 22 maja 2023 roku. Reguluje ona organizację i funkcjonowanie fundacji rodzinnej, w tym prawa i obowiązki fundatora i beneficjenta.
Wśród założeń fundacji rodzinnej można wyróżnić m.in.:
- formalne odseparowanie od siebie rodziny i biznesu,
- pełnienie przez fundację rodzinną funkcji skarbca rodzinnego,
- realizowanie wizji fundatora i dbanie o wartości przyjęte przez niego w biznesie.
Fundacja rodzinna ma więc zapewnić funkcjonowanie przedsiębiorstwa przez pokolenia oraz zabezpieczyć potrzeby finansowe beneficjentów.
Kto może przeprowadzić audyt w fundacji rodzinnej?
Zgodnie z przepisami ustawy o fundacji rodzinnej, zgromadzenie beneficjentów jest uprawnione do wyboru firmy audytorskiej bądź wyznaczenia zespołu audytorów. W skład tego zespołu mogą wejść zarówno biegli rewidenci, doradcy podatkowi, jak i adwokaci lub radcowie prawni. Ze względu na to, że audyt nie obejmuje wyłącznie kontroli jej finansów, konieczne jest dopuszczenie do udziału w nim także innych osób niż biegli rewidenci.
Przepisy ustawy o fundacji rodzinnej nie wprowadzają wymogu, by badanie sprawozdania finansowego i audyt były dokonywane przez ten sam podmiot. Kwestię tę ustawodawca pozostawił do decyzji zgromadzenia beneficjentów.
Wymagania dotyczące audytorów fundacji rodzinnej
Osoby dokonujące audytu w fundacji rodzinnej muszą spełniać łącznie warunki wymienione w przepisach.
Jak wynika z art. 78 ustawy o fundacji rodzinnej, audytu może dokonywać osoba, która w okresie nim objętym i w jego trakcie:
- jest niezależna od danej fundacji rodzinnej,
- nie brała i nie bierze udziału w procesie podejmowania decyzji przez fundację rodzinną,
- nie świadczyła i nie świadczy czynności rewizji finansowej lub doradztwa na rzecz fundacji rodzinnej.
Zakres audytu
Jak wskazano powyżej, audytu w fundacji rodzinnej dokonuje firma audytorska albo zespół audytorów, które są wyznaczone przez zgromadzenie beneficjentów.
Zgodnie z art. 77 ustawy o fundacji rodzinnej, zakres audytu fundacji rodzinnej obejmuje:
- zarządzanie aktywami fundacji rodzinnej,
- zaciąganie i spełnianie zobowiązań,
- zaciąganie i spełnianie zobowiązań publicznoprawnych.
Audyt taki przeprowadza się pod względem następujących kryteriów:
- prawidłowości,
- rzetelności,
- zgodności z prawem, celem oraz dokumentami fundacji rodzinnej.
Jak często należy przeprowadzać audyt w fundacji rodzinnej?
Ustawa o fundacji rodzinnej przewiduje obowiązek przeprowadzania audytu w fundacji rodzinnej co najmniej raz w ciągu czterech lat jej funkcjonowania.
Jest on przeprowadzany częściej w odniesieniu do fundacji rodzinnej, której sprawozdanie finansowe podlega badaniu zgodnie z przepisami ustawy o rachunkowości. W takim przypadku audyt powinien być przeprowadzony w tym samym terminie co badanie. Może się więc zdarzyć, że obowiązek przeprowadzenia audytu będzie się aktualizował co roku.
Jest to rozwiązanie mające na celu ochronę majątku fundacji rodzinnej oraz praw beneficjentów. Pozwala ono kontrolować nie tylko aspekty finansowe, ale również celowość i zgodność z prawem innych podejmowanych działań.
Do czego uprawnieni są audytorzy fundacji rodzinnej?
W celu zapewnienia realizacji zadań przez firmę audytorską lub członków zespołu audytorów ustawa o fundacji rodzinnej przyznaje im określone uprawnienia.
Zgodnie z art. 80 ustawy o fundacji rodzinnej, firma audytorska i członek zespołu audytorów mają prawo żądania od zarządu dokumentów fundacji rodzinnej. W szczególności mają oni prawo żądania aktualnej listy beneficjentów fundacji rodzinnej.
Raport z audytu
Ustawa o fundacji rodzinnej przewiduje, że audyt kończy się sporządzeniem raportu, który następnie należy przekazać zarządowi. Następnie zarząd ma obowiązek przedstawić raport radzie nadzorczej. Jeśli nie została ona ustanowiona – zarząd przedstawia raport zgromadzeniu beneficjentów, na najbliższym posiedzeniu. To rozwiązanie umożliwia podjęcie działań korygujących nieprawidłowości oraz niwelujących zagrożenie dla aktywów fundacji rodzinnej.
Podsumowanie
Zgodnie z przepisami ustawy z dnia 26 stycznia 2023 roku o fundacji rodzinnej, audytorzy dokonują audytu zarządzania aktywami fundacji rodzinnej, zaciągania i spełniania zobowiązań oraz zobowiązań publicznoprawnych. Audyt przeprowadza się pod kątem prawidłowości, rzetelności oraz zgodności z prawem, celem oraz dokumentami fundacji rodzinnej. Co do zasady, przeprowadza się go co najmniej raz na cztery lata. Kończy się on sporządzeniem raportu, który przekazywany jest zarządowi.
Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat, zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszego biura rachunkowego w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.