Obcokrajowcy mogą pracować w Polsce u kilku pracodawców bez względu na podstawę legalizacji zatrudnienia. Jak zatem kształtuje się kwestia: karta pobytu a zmiana pracodawcy przez cudzoziemca?Jakie są zasady pracy dla obcokrajowców? O jakich zezwoleniach i oświadczeniach trzeba pamiętać? Odpowiadamy w artykule poniżej.

Spis treści

Zasady zatrudniania cudzoziemców

Obcokrajowiec może legalnie pracować w Polsce kiedy:

przebywa w Polsce legalnie,
udokumentuje odpowiednio swój pobyt.

Pracodawca ma obowiązek sprawdzić legalność pobytu cudzoziemca przed rozpoczęciem pracy oraz przechowywać kopię tych dokumentów przez cały okres zatrudnienia.

Cudzoziemiec może pracować w Polsce na podstawie:

zezwolenia na pobyt czasowy i pracę (zezwolenia jednolitego),
zezwolenia na pracę,
zezwolenia na pracę sezonową,
oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy.

Dokumentem istotnym z punktu widzenia zatrudnienia cudzoziemca jest karta pobytu. W okresie jej ważności:

uprawnia cudzoziemca do przebywania w Polsce na wskazanej w niej podstawie,
potwierdza tożsamość cudzoziemca,
uprawnia cudzoziemca, wraz z dokumentem podróży, do wielokrotnego przekraczania granicy bez konieczności uzyskania wizy,
wydana z tytułu udzielenia zezwolenia na pobyt czasowy i pracę jest jedynym dokumentem, potwierdzającym prawo do pobytu cudzoziemca w Polsce oraz jego prawo do wykonywania pracy na rzecz konkretnego pracodawcy wskazanego w decyzji o udzieleniu mu zezwolenia oraz na warunkach w niej określonych, na co wskazuje adnotacja „dostęp do rynku pracy”.

Zmiana pracodawcy cudzoziemca – zezwolenie jednolite

Zezwolenie na pobyt czasowy i pracę może być zmienione w każdym czasie, na wniosek cudzoziemca, jeżeli zamierza on wykonywać pracę:

u innego podmiotu powierzającego wykonywanie pracy lub w warunkach zwolnienia z obowiązku posiadania zezwolenia na pracę,
u innego pracodawcy użytkownika,
na innych warunkach niż określone w decyzji o udzieleniu zezwolenia, tj. dotyczących:

stanowiska,
niższego wynagrodzenia na danym stanowisku,
wymiaru czasu pracy,
rodzaju umowy.

Wniosek składa się do wojewody właściwego ze względu na miejsce aktualnego pobytu obcokrajowca. W okresie ważności zezwolenia cudzoziemiec może wystąpić o jego zmianę dowolną ilość razy. Modyfikacje te nie wpływają na wydłużenie okresu obowiązywania zezwolenia. Innymi słowy, ważność zezwolenia po zmianie i przed jej dokonaniem będzie taka sama. Nie ma również potrzeby wymiany karty pobytu.

Zezwolenie na pobyt i pracę nie musi być aktualizowane w przypadku zmiany:

siedziby,
miejsca zamieszkania,
formy prawnej pracodawcy,
umowy cywilnoprawnej na umowę o pracę,
nazwy stanowiska przy zachowaniu tego samego zakresu obowiązków,
zwiększenia wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia.

Jak uzyskać jednolite pozwolenie na pobyt czasowy i pracę dla cudzoziemca? Wyjaśniamy w tym artykule

Zmiany zezwolenia na pracę i oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi

W przypadku zezwolenia na pracę oraz oświadczenia o powierzeniu wykonywania pracy cudzoziemcowi wszystkie zmiany dotyczące warunków pracy i płacy nakładają na pracodawcę obowiązek uzyskania, przed wprowadzeniem tej zmiany, nowego zezwolenia albo oświadczenia dla cudzoziemca.

Od tej zasady istnieje kilka wyjątków:

przy oświadczeniu o powierzeniu wykonywania pracy, gdy zmiana dotyczy:

siedziby lub miejsca zamieszkania,
nazwy lub formy prawnej podmiotu powierzającego wykonywanie pracy cudzoziemcowi lub przejęcia czy przejścia zakładu pracy lub jego części do innego pracodawcy,
zastąpienia umowy cywilnoprawnej umową o pracę,
stawki wynagrodzenia – na korzyść osoby zatrudnionej

2. przy zezwoleniu na pracę, gdy zmiana dotyczy:

nazwy stanowiska, na jakim cudzoziemiec wykonuje pracę, przy jednoczesnym zachowaniu zakresu jego obowiązków,
zwiększenia wymiaru czasu pracy przy jednoczesnym proporcjonalnym zwiększeniu wynagrodzenia,
objęcia cudzoziemca obniżonym wymiarem czasu pracy wynikającym z innych przepisów,
zastąpienia umowy cywilnoprawnej umową o pracę,
stawki wynagrodzenia – na korzyść osoby zatrudnionej.

Procedura zmiany pracodawcy

Cudzoziemiec przebywający w Polsce na podstawie zezwolenia na pobyt czasowy i pracę powinien zawiadomić pisemnie wojewodę, który udzielił tego zezwolenia o utracie pracy u któregokolwiek z podmiotów powierzających wykonywanie prac wymienionych w zezwoleniu, w terminie 15 dni roboczych od ustania stosunku pracy. Utrata pracy nie czyni automatycznie pobytu cudzoziemca nielegalnym, ale może skutkować cofnięciem zezwolenia na jego pobyt w Polsce.

Do skutecznego złożenia wniosku o zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę należy wypełnić formularz urzędowy oraz dołączyć

załącznik nr 1 wskazany w ustawie,
dokumenty niezbędne do potwierdzenia danych zawartych we wniosku i okoliczności uzasadniających zmianę zezwolenia na pobyt czasowy i pracę,
opłatę od wniosku (220 zł).

Wniosek nie musi być składany osobiście w urzędzie, nie pobiera się też odcisków palców obcokrajowca.

Decyzja wojewody

Wojewoda może uwzględnić wniosek, pozostawić go bez rozpoznania albo wydać decyzję negatywną. Organ odmawia zmiany zezwolenia, gdy:

cudzoziemiec nie wywiązał się z obowiązku powiadomienia o utracie pracy w terminie 15 dni roboczych,
planowany okres zatrudnienia, wskazany w załączniku nr 1 do wniosku o zmianę zezwolenia, jest krótszy niż okres ważności zezwolenia na pobyt czasowy i pracę, które podlega zmianie,
cudzoziemiec nie spełnia wymogów zmiany zezwolenia w odniesieniu do poziomu wynagrodzenia, które pracodawca wskazał w załączniku nr 1 do wniosku o zmianę zezwolenia, przez to, że wynagrodzenie to:

jest niższe niż pracowników wykonujących w tym samym wymiarze czasu pracę porównywalnego rodzaju lub na porównywalnym stanowisku,
jest niższe niż wysokość minimalnego wynagrodzenia za pracę,

4. cudzoziemiec nie spełnia warunku dotyczącego posiadania ubezpieczenia zdrowotnego,

5. pracodawca ma możliwość pozyskania pracowników na lokalnym rynku pracy,

6. zachodzą okoliczności wskazane w ustawie.

Wojewoda może odmówić zmiany zezwolenia na pobyt czasowy i pracę w przypadkach, jeżeli podmiot powierzający wykonywanie pracy:

nie posiada środków finansowych ani źródeł dochodu niezbędnych do pokrycia zobowiązań wynikających z powierzenia pracy cudzoziemcowi
lub nie prowadzi rzeczywistej działalności gospodarczej, rolniczej lub statutowej uzasadniającej powierzenie pracy cudzoziemcowi w danym okresie, w szczególności zawiesił działalność lub został wykreślony z właściwego rejestru, lub jego działalność jest w okresie likwidacji.

W razie odmowy zmiany zezwolenia, obcokrajowiec ma prawo w terminie 14 dni od dnia doręczenia mu decyzji złożenia odwołania do Szefa Urzędu do Spraw Cudzoziemców, za pośrednictwem wojewody, który wydał decyzję.