Co to jest zakład podatkowy? Kiedy powstaje?

Zakład podatkowy wiąże się z prowadzeniem działalności gospodarczej w innym państwie niż siedziba spółki. W takiej sytuacji może powstać zakład podatkowy zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce. Jak jest opodatkowany taki podmiot? Jakie przepisy go obowiązują? Wyjaśniamy w artykule poniżej.

Spis treści

• Co to jest zakład podatkowy zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce?
• Powstanie zakładu podatkowego w Polsce
• Zakres obowiązków zagranicznego przedsiębiorcy prowadzącego zakład podatkowy w Polsce
• Szczególny sposób opodatkowania zakładu typu budowlanego
• Zakład podatkowy w Polsce – podsumowanie

Co to jest zakład podatkowy zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce?

Od 1 stycznia 2022 roku przyjmuje się, że podatnik posiada zarząd na terytorium Polski m.in. gdy prowadzi tu bieżącą działalność w sposób zorganizowany i ciągły. Podstawą działania może być np. umowa, orzeczenie sądu. Mogą wystąpić cztery typy zakładu zagranicznego:

• stała placówka (typ podstawowy), przez którą podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa wykonuje całkowicie lub częściowo działalność na terytorium innego państwa; w szczególności w formie oddziału, przedstawicielstwa, biura, fabryki, warsztatu albo miejsca wydobywania bogactw naturalnych,
• plac budowy (typ budowlany), budowę, montaż lub instalację, prowadzone na terytorium jednego państwa przez podmiot mający siedzibę lub zarząd na terytorium innego państwa,
• działalność osoby (typ agencyjny), która w imieniu i na rzecz podmiotu mającego siedzibę lub zarząd na terytorium jednego państwa działa na terytorium innego państwa, jeżeli osoba ta ma pełnomocnictwo do zawierania w jego imieniu umów i pełnomocnictwo to faktycznie wykonuje,
• świadczenie usług przez przedsiębiorstwo (typ usługowy), w tym usługi doradcze lub managerskie; chodzi o świadczenie usług przez przed przedsiębiorstwo, pracowników lub inny personel w to zaangażowany przez okres przekraczający łącznie 6 miesięcy w ciągu roku.

Wyjątki od tego może ustanawiać umowa o unikaniu podwójnego opodatkowania, której stroną jest Polska.

Powstanie zakładu podatkowego w Polsce

Powstanie zakładu podatkowego zagranicznego na terenie danego państwa nie jest jednoznaczne z powstaniem nowego podmiotu podatkowego. To podmiot zagraniczny prowadzący zakład pozostaje podatnikiem.

Do powstania zakładu podatkowego zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce powinny być spełnione następujące przesłanki:

• powstanie placówki,
• stały charakter placówki,
• poprzez placówkę prowadzona jest całkowicie lub częściowo działalność gospodarcza.

Wraz ze zmianą systemu pracy i upowszechnieniem się trybu home office i pracą zdalną, m.in. Komisja Europejska, polskie sądy pochyliły się nad tym zagadnieniem w kontekście zakładu podatkowego zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce. Organy przyjęły, że praca z domu może (w pewnych sytuacjach) prowadzić do powstania takiego zakładu.

Z kolei do powstania takiego zakładu nie dojdzie w sytuacji, m.in. gdy:

1. Jedna spółka kontroluje działalność podmiotu w innym kraju, nawet jeśli kontrolę sprawuje spółka matka oraz gdy spółki są powiązane kapitałowo (nawet w 100%). Może dojść do powstania zakładu wtedy, gdy spółka zależna udostępnia stałą placówkę, za której pośrednictwem można prowadzić stałą działalność gospodarczą spółki matki (chodzi o faktyczne zajmowanie pomieszczenia, a nie wydzielenie określonego terenu na potrzeby świadczenia usługi dla pomiotu powiązanego):

• jest to szczególnie istotne przy międzynarodowych grupach kapitałowych, gdzie często granice między działalnością zagranicznej spółki zależnej a spółki matki zacierają się,
• często potrzeby biznesowe powodują, że spółka zależna udostępnia lokale spółce matce; wtedy spółka matka często prowadzi także działalność gospodarczą na terytorium kraju spółki zależnej.

2. Pojawią się pracownicy zagranicznego podmiotu. Mogą się pojawić np. by wykonać usługę. Jednocześnie, sądy administracyjne przyjmują, że jeśli zostaną im przekazane uprawnienia do negocjowania i zawierania umów z klientami, to czynności decyzyjne są przenoszone do innego kraju. To z kolei prowadzi do powstania zakładu (por. wyrok Wojewódzkiego Sądu Administracyjnego w Warszawie z dnia 28 września 2018 r., sygn. akt III SA/Wa 3593/17). Jednocześnie trzeba wskazać, że działalność maklerów, komisantów czy innych podobnych profesjonalistów nie prowadzi do powstania zakładu.

3. W przypadku placówek wykonujących czynności pomocnicze lub przygotowawcze wobec pozostałej działalności przedsiębiorcy. W Polsce działalność placówki nie ma powyższego charakteru, gdy stanowi istotną i znaczącą część działalności przedsiębiorstwa jako całości, oraz gdy istnieje znaczący związek między prowadzoną przez taką placówkę działalnością a uzyskiwanymi przez zagraniczne przedsiębiorstwo dochodami.

Zakres obowiązków zagranicznego przedsiębiorcy prowadzącego zakład podatkowy w Polsce

Do obowiązków zagranicznego przedsiębiorcy prowadzącego zakład podatkowy w Polsce należy m.in.:

• zarejestrowanie się we właściwym US – co do zasady powinien być ustalony według państwa źródła (miejsca położenia zakładu podatkowego); gdy przedsiębiorca zagraniczny ma w Polsce zakład zagraniczny i prowadzi działalność gospodarczą na terenie więcej niż jednego województwa, to właściwym jest miejscowo Naczelnik I Mazowieckiego Urzędu Skarbowego,
• wystąpienie o nadanie numeru NIP – 2 w ciągu 7 dni od dnia powstania zakładu zagranicznego; numer będzie nadany zagranicznemu przedsiębiorcy, ponieważ dane dotyczą osoby prawnej działającej w Polsce w formie zakładu podatkowego,
• zgłoszenie danych adresowych zakładu zagranicznego,
• uiszczanie co miesiąc zaliczek na podatek dochodowy od osób prawnych od dochodów uzyskanych na terenie Polski w terminie do 20. dnia każdego miesiąca następującego po miesiącu uzyskania dochodu; może skorzystać z uproszczonej formy wpłacania zaliczek na podatek dochodowy w danym roku podatkowym na warunkach wskazanych w ustawie,
• prowadzenia ewidencji rachunkowej w sposób zapewniający ustalenie wysokości dochodu (straty), podstawy opodatkowania oraz poprawne skalkulowanie podatku,
• złożenia rocznej deklaracji podatkowej – jest objęty ograniczonym obowiązkiem podatkowym, dlatego może złożyć deklarację obejmującą wyłącznie przychody i koszty prowadzenia zakładu.

Szczególny sposób opodatkowania zakładu typu budowlanego

Oprócz powyżej wskazanych ograniczeń obowiązku podatkowego przewidzianego dla zakładu zagranicznego przedsiębiorcy w Polsce ustawodawca przewidział także inne szczególne rozwiązania. Dotyczą one zakładu typu budowlanego. Przejawiają się w tym, że obowiązek rejestracyjno-deklaracyjny powstaje dopiero z upływem 12 miesięcy od dnia rozpoczęcia pierwszych prac budowlanych i/lub montażowych.

Oznacza to, że zagraniczna osoba prawna nie ma obowiązku dokonywania w polskim urzędzie skarbowym zgłoszenia identyfikacyjnego, dopóki:

• nie posiada w Polsce zakładu,
• nie działa w Polsce w charakterze podatnika.

Z tego względu moment rozpoczęcia prac i czas ich trwania mają zasadnicze znaczenie dla opodatkowania CIT dochodów uzyskiwanych na terytorium Polski przez zagranicznego przedsiębiorcę będącego osobą prawną.

Zakład podatkowy w Polsce – podsumowanie

Zakład podatkowy w Polsce to instytucja o złożonym charakterze. Podlega regulacjom krajowym i umowom międzynarodowym. Dlatego wymaga indywidualnego podejścia i przeprowadzenia szczegółowej analizy w każdym przypadku.

Jeśli zainteresował Cię powyższy wpis i chcesz wiedzieć więcej na poruszony w nim temat, zapraszamy do współpracy z nami. Specjaliści z naszego biura rachunkowego w Łodzi są do Twojej dyspozycji, skontaktuj się już dzisiaj i daj sobie pomóc.